นอกจากเป็นเมืองรองของการท่องเที่ยวภาคเหนือแล้ว แพร่ยังเป็นเมืองเก่าที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานตั้งแต่ก่อนก่อตั้งเมืองเชียงใหม่เสียอีก และอีกหนึ่งสถาปัตยกรรมที่หลงเหลือมาจนถึงปัจจุบัน แม้จะไม่ได้มีอายุเก่าแก่มากนัก แต่ก็ยังสืบย้อนไปถึงเจ้าเมืองแพร่ในครั้งก่อนได้ และสิ่งนั้นคือ คุ้ม หรือบ้านขุนนางเก่าของเมืองเหนือนั่นเอง และเมื่อได้มาเยี่ยมเยือนแล้วเราก็ต้องไปให้ได้พบเห็น คุ้มเมืองแพร่ กันสักครั้ง แนะนำ คุ้มเมืองแพร่ บรรยากาศดีๆ คุ้มวงศ์บุรี คุ้มเมืองแพร่แห่งนี้มีอายุกว่า 100 ปีมาแล้ว แต่ก็ยังคงสภาพเดิมเอาไว้ทั้งภายนอกและภายในและเปิดให้คนทั่วไปได้เข้าชมกัน คุ้มวงศ์บุรีถูกสร้างขึ้นเพื่อเป็นที่อยู่ของชายาเจ้าเมืองแพร่องค์สุดท้าย ทั้งบ้านสร้างขึ้นจากไม้สักทองที่ตกแต่งด้วยสถาปัตยกรรมล้านนาผสมยุโรป และที่โดดเด่นเป็นเอกลักษณ์คือความวิจิตอ่อนช้อยของไม้ฉลุตามฝ้าและคาคบที่เรียกว่าลายขนมปังขิง ซึ่งในปัจจุบันหาได้ยากจนแทบไม่มีแล้ว ซึ่งคุ้มเมืองแพร่แห่งนี้ก็เป็นหนึ่งในนั้นให้เราเข้าไปถ่ายรูปเที่ยวชมกันได้เต็มอิ่มกับบรรยากาศคุ้มเจ้าเมืองเหนือ คุ้มเจ้าหลวงเมืองแพร่ คุ้มเมืองแพร่แห่งนี้เป็นคุ้มหลวงอีกแห่งที่สร้างขึ้นด้วยไม้ทั้งหลังตามสถาปัตยกรรมไทยผสมยุโรป และเป็นคุ้มอีกแห่งที่มีอายุกว่าร้อยปีแล้ว แต่ก็ยังคงการดูแลและมีสภาพค่อนข้างสมบูรณ์ เปิดให้นักท่องเที่ยวได้เข้าชมทั้งภายในและภายนอก คุ้มเจ้าหลวงเมืองแพร่เคยเป็นที่พำนักของเจ้าเมืองแพร่องค์สุดท้าย แม้ในปัจจุบันก็ยังคงการตกแต่งภายในไว้แบบดั้งเดิม ทำให้เราได้เห็นความสมบูรณ์ของข้าวของที่ใช้ในสมัยนั้น รวมถึงคุกที่อยู่ใต้ถุนอาคารที่เคยเป็นโรงขังทาสที่ยังคงการตกแต่งแบบเดิมเอาไว้อย่างครบถ้วนเลย คุ้มวิชัยราชา หรือ บ้านวิชัยราชา เป็นคุ้มเมืองแพร่อีกแห่งหนึ่งที่อยู่ในตัวเมืองแพร่ อยู่ใกล้กับวัดศรีบุญเรือง คุ้มแห่งนี้เป็นคุ้มของพระวิไชยราชา (เจ้าหนานขัติ แสนศิริพันธุ์) พระวิไชยราชานครแพร่องค์สุดท้าย และอดีตเสนาคลังเมืองนครแพร่ เป็นเรือนไม้ทั้งหลังผสมผสานศิลปะแบบมนิลากับเรือนขนมปังขิง มีลายไม้ฉลุอ่อนช้อยตกแต่งทั้งหลัง ทั้งยังผสานกับสถาปัตยกรรมล้านนาที่ใช้เสาไม้ขนาดใหญ่ขึ้นเป็นโครงสร้างบ้านตามภูมิปัญญาของชาวพื้นเมืองในสมัยนั้น หากใครที่แวะไปท่องเที่ยวเมืองแพร่แล้วอยากสัมผัสบรรยากาศวินเทจของคุ้มเก่าแบบบ้านเจ้านายทางเหนือก็สามารถแวะเวียนไปเยี่ยมบรรดาคุ้มเมืองแพร่เหล่านี้กันได้แบบจุใจเลย หากคุณไม่อยากพลาดข้อมูลที่เที่ยวทะเล หรือน้ำตกห้วยแม่ขมิ้น น้ำตกที่นักท่องเที่ยวเห็นแล้วจะต้องกลับมาเที่ยวอีกให้ได้ อย่าลืมติดตามได้เพิ่มเติมอีกที่ somewhere-in-the-middle.com